สมดุลระหว่างการใช้ AI กับความเป็นส่วนตัวของข้อมูล (ตอนที่ 2 จบ): การใช้แชตบอตและข้อกำหนดของกฎหมาย GDPR และ PDPA

“ทีมไอทีควรดำเนินการอย่างไรในการวางกรอบการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลและควบคุมการเข้าถึงข้อมูลอย่างรัดกุม เพื่อให้การใช้งานแชตบอตเป็นไปอย่างปลอดภัยและสอดคล้องกับข้อกำหนดของกฎหมาย เช่น GDPR และ PDPA?

ในบทความ สมดุลระหว่างการใช้ AI กับความเป็นส่วนตัวของข้อมูล (ตอนที่ 1): ทำไมธุรกิจจึงต้องระวังการใช้แชตบอต AI ผู้เขียนได้เปิดประเด็นอธิบายถึง แนวทางและมาตรการที่องค์กรสามารถนำมาใช้เพื่อลดความเสี่ยงจากการใช้แชตบอต AI เพื่อการปกป้องข้อมูลสำคัญ โดยชี้ให้เห็นถึง หลายมิติทางเทคโนโลยีและการใช้งานแชตบอต AI ที่ต้องทำความเข้าใจ

ในตอนที่สองนี้ จะอธิบายเพิ่มเติมในสถานการณ์ที่ เมื่อองค์กรในประเทศไทยหันมาใช้เทคโนโลยี AI มากขึ้น ทีมไอทีควรดำเนินการอย่างไรในการวางกรอบการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลและควบคุมการเข้าถึงข้อมูลอย่างรัดกุม เพื่อให้การใช้งานแชตบอตเป็นไปอย่างปลอดภัยและสอดคล้องกับข้อกำหนดของกฎหมาย เช่น GDPR และ PDPA?

การใช้แชตบอต และข้อกำหนดของกฎหมาย GDPR และ PDPA

ผู้เขียน ขอย้ำว่า เทคโนโลยี AI ที่ถูกผสานเข้าในโซลูชัน AI Chatbot จากผู้ให้บริการรายใดก็ตาม ต้องได้รับการออกแบบมาเพื่อช่วยให้องค์กรสามารถบริหารจัดการการเข้าถึงข้อมูลสำคัญและแอปพลิเคชันที่มีความละเอียดอ่อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมทั้งปฏิบัติตามข้อกำหนดของกฎหมายต่างๆ เช่น GDPR และ PDPA อย่างเคร่งครัด

ภายในชุดเครื่องมือโซลูชัน AI Chatbot จากผู้ให้บริการชั้นนำ ต้องผนวกเอาความสามารถต่างๆ ของ AI เข้ามาช่วยตรวจจับความผิดปกติจากพฤติกรรมของผู้ใช้งาน ในสภาพแวดล้อมที่มีการทำงานจำนวนมากเกิดขึ้นทุกวัน ไม่ว่าจะเป็นจากผู้ใช้ ระบบ หรือธุรกรรมต่างๆ การตรวจสอบและควบคุมการเข้าถึงโดยทีมงานมนุษย์เพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ 

AI ได้เข้ามาช่วยเติมเต็มช่องว่างนี้ โดยเพิ่มความแม่นยำในการควบคุมการเข้าถึง ปกป้องความเป็นส่วนตัวของข้อมูล และสนับสนุนการปฏิบัติตามข้อกำหนดด้านกฎหมายและความปลอดภัยต่างๆ อย่างมีประสิทธิภาพ 

เมื่อระบบ AI ตรวจพบพฤติกรรมที่ผิดปกติหรือภัยคุกคามที่อาจเกิดขึ้น ระบบจะสร้างการแจ้งเตือนเพื่อให้ทีม IT สามารถตอบสนองได้อย่างรวดเร็ว แยกความเสี่ยงออก และดำเนินการแก้ไขได้ทันท่วงที เป็นการสนับสนุนองค์กรให้เสริมความแข็งแกร่งด้านความมั่นคงปลอดภัยของระบบ องค์กรไทยควรดำเนินการให้สอดคล้องกับกรอบการทำงานระดับสากล เช่น ISO/IEC 27701 และ 27001 

และควรฝังหลักการของ GDPR และ PDPA เข้าไปในวงจรชีวิตของข้อมูล ตัวอย่างเช่น GDPR กำหนดให้มีการลดปริมาณข้อมูลให้เหลือเท่าที่จำเป็น (Data Minimization) กำหนดวัตถุประสงค์ของการเก็บข้อมูลอย่างชัดเจน (Purpose Limitation) และจำกัดระยะเวลาการจัดเก็บข้อมูล (Storage Limitation) 

ซึ่งหลักการเหล่านี้มีความสอดคล้องกับข้อกำหนดของ_PDPA ในประเทศไทย องค์กรควรมีนโยบายที่เป็นทางการเกี่ยวกับการจำแนกประเภทข้อมูล การเก็บรักษาข้อมูล และการประเมินผลกระทบด้านความเป็นส่วนตัว โดยใช้แนวคิด Privacy by Design ซึ่งเป็นแนวทางที่ผู้ให้บริการโซลูชันระดับโลกใช้นำมาใช้และได้รับการรับรองมาตรฐาน ISO 27701 ในการบริหารจัดการความเป็นส่วนตัว

ประการต่อมา ต้องดำเนินการควบคุมการเข้าถึงอย่างเข้มงวดด้วยระบบควบคุมการเข้าถึงตามบทบาท (Role-Based Access Control: RBAC) และหลักการให้สิทธิ์เท่าที่จำเป็น กำหนดบทบาทของผู้ใช้งานให้สอดคล้องกับหน้าที่ของแต่ละคน

และจำกัดการเข้าถึงข้อมูลที่ละเอียดอ่อนรวมถึงการควบคุมแชตบอตตามบทบาทเหล่านั้น ซึ่งระบบ RBAC จะมอบสิทธิ์การเข้าถึงเฉพาะข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับบทบาทของผู้ใช้แต่ละคนเท่านั้น

รวมถึงแผนกไอที ต้องออกแบบระบบแชตบอตให้มีความปลอดภัยในตัวตั้งแต่เริ่มต้น โดยถือว่าการสื่อสารผ่านแชตบอตเป็นข้อมูลที่มีความละเอียดอ่อน จึงต้องบังคับใช้การเข้ารหัสข้อมูลและลดระยะเวลาการเก็บรักษาข้อมูลให้น้อยที่สุด

เช่น ตรวจสอบให้มั่นใจว่าข้อความทั้งหมดที่ส่งผ่านแชตบอตถูกเข้ารหัสทั้งขณะส่งข้อมูลและขณะเก็บรักษา รวมถึงกำหนดให้ผู้ให้บริการต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดของ GDPR และ PDPA_อย่างเคร่งครัด

พร้อมกันนี้ ให้ติดตั้งเครื่องมือค้นหาข้อมูล (Data Discovery) และระบบป้องกันการรั่วไหลของข้อมูล (DLP) เพื่อสแกนฐานความรู้ของ AI และบันทึกข้อมูล (Logs) เพื่อค้นหาข้อมูลส่วนบุคคลที่ระบุตัวตนได้ (PII)

โดยใช้ DataSecurity Plus ที่สามารถระบุข้อมูลส่วนบุคคลที่ละเอียดอ่อน และบังคับใช้การปกป้องข้อมูลตามเนื้อหา ช่วยให้องค์กรแสดงให้เห็นถึงการปฏิบัติตามข้อกำหนดของ GDPR และ_PDPA ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

และอีกประการที่ไม่ควรมองข้ามคือ ฝังความเป็นส่วนตัวไว้ในแผนงาน AI ขององค์กร โดยมองการปฏิบัติตาม GDPR และ_PDPA เป็นปัจจัยสำคัญเชิงกลยุทธ์ และลงทุนในมาตรการคุ้มครองข้อมูลที่เข้มแข็ง เพื่อสร้างความไว้วางใจจากลูกค้าให้เพิ่มขึ้น นั่นเอง

อ่านบทความ >> สมดุลระหว่างการใช้ AI กับความเป็นส่วนตัวของข้อมูล (ตอนที่ 1): ทำไมธุรกิจจึงต้องระวังการใช้แชตบอต AI